13η Σεπτεμβρίου: "Open day" του φτηνού, πειθαρχημένου σχολείου

Η 13η Σεπτεμβρίου για τα σχολεία θα είναι το ... open day μιας νέας εποχής για την εκπαίδευση στη χώρα μας. Τα κενά σε διδακτικό προσωπικό, ακόμα και μετά τις ανακοινώσεις Διαμαντοπούλου - ΠΑΣΚ δασκάλων για την πρόσληψη αναπληρωτών, θα είναι τεράστια. Τουλάχιστον 50.000 μαθητές των δημοτικών σχολείων θα βρεθούν χωρίς εκπαιδευτικούς, ενώ η απώλεια διδακτικών ωρών θα είναι ανυπολόγιστη. Ωστόσο, η 13η Σεπτεμβρίου δεν θα μείνει στην εκπαιδευτική ιστορία λόγω των τεράστιων κενών σε διδακτικό προσωπικό, αλλά επειδή θ' ανοίξει μια χρονιά μετάβασης στο φτηνό σχολείο της αγοράς. Το σχολείο των μετρήσιμων στόχων που θα ζητιανεύει από χορηγούς -πάντα με το αζημίωτο- από χαρτιά τουαλέτας μέχρι διαδραστικούς πίνακες...

Κομβικό σημείο για τη μετάβαση αυτή είναι η ανατροπή των εργασιακών σχέσεων των εκπαιδευτικών. Κρίση και μνημόνιο με το ΔΝΤ είναι το ανάχωμα της κυβέρνησης Παπανδρέου για την επιβολή του νέου για την Ελλάδα, αλλά όχι για την Αμερική και την Αγγλία, σχολείου. Παρεμπιπτόντως, στην Αμερική ήδη ζητήθηκε από τους γονείς να στέλνουν τα παιδιά τους στο σχολείο μ' ένα χαρτί τουαλέτας παραμάσχαλα.

Πολιτική επιλογή η μείωση των μόνιμων

Το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο που θα βγάζει τους εκπαιδευτικούς από την τάξη με μπαστούνι, έκανε την πρώτη δουλειά. Οδήγησε 14.500 δασκάλους και καθηγητές σε πρόωρη σύνταξη. Σε σχέση με πέρυσι, υπάρχει τριπλασιασμός των συνταξιοδοτήσεων. Με βάση όσα έλεγαν, μετά την απόφαση για πάγωμα των προσλήψεων στο δημόσιο, θα έπρεπε να γίνουν 14.500 μόνιμοι διορισμοί. Δηλαδή, ένας διορισμός για κάθε μια παραίτηση. Πόσοι διορισμοί έγιναν; Κατά παράβαση του ισχύοντος νομικού πλαισίου, μόλις 2.815. Οι διορισμοί κόπηκαν στο μισό σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Σε ορισμένες περιοχές ο αριθμός των συνταξιοδοτήσεων ξεπερνά το 9%. Για παράδειγμα, από την Α' Αθήνας φεύγει το 11,2% του εκπαιδευτικού προσωπικού, από την Αν. Θεσσαλονίκη το 13,9%, από τη Λάρισα το 9,5%, από τα Γιάννενα το 9,3% και από τη Μεσσηνία το 10,4%. Οι συνταξιοδοτήσεις αραιώνουν από μόνιμους εκπαιδευτικούς τις τρεις βασικές ειδικότητες της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης: Φεύγει το 10,1% των φιλολόγων, το 9,9% των μαθηματικών, το 8,5% φυσικών, χημικών και βιολόγων. Το παράδοξο είναι ότι στις περιοχές που πλήττονται ιδιαίτερα από το κύμα φυγής, δεν έγιναν καθόλου διορισμοί στις τρεις βασικές ειδικότητες.
Παράδοξο μεν, καθόλου τυχαίο δε. Είναι πολιτική επιλογή να μειωθεί το μόνιμο εκπαιδευτικό προσωπικό. Οι εργασιακές σχέσεις στην εκπαίδευση πρέπει να είναι εποχιακές με ό,τι συνεπάγεται αυτό τόσο για την πειθάρχηση του σχολείου όσο και για την ποιότητά του. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ δεν είναι πρωτομάστορας στις συντηρητικές αναδιαρθρώσεις. Έχουν προηγηθεί άλλες χώρες και η εμπειρία είναι πικρά.

Όπου θέλουν το παραβιάζουν...

Σαν να βλέπουμε σκηνές από τα προσεχώς. Ορίστε, λοιπόν, ο λόγος που δεν εφαρμόζεται η αρχή να διορίζεται ένας εκπαιδευτικός στη θέση εκείνου που φεύγει. Αντιθέτως, το μνημόνιο παραβιάστηκε σε ό,τι αφορά τον αριθμό των αναπληρωτών. Από τις 4.000 που θα προσλάμβαναν, η κ. Διαμαντοπούλου ανακοίνωσε (με την ΠΑΣΚ δασκάλων στο πλευρό της) ότι εξασφάλισε πιστώσεις για 15.760 αναπληρωτές (7.817 στην πρωτοβάθμια και 7.450 στη δευτεροβάθμια). Κι από εκεί που θα καταργούσε το μαύρο θεσμό της ωρομισθίας ανακοίνωσε ότι θα προσλάβει 7.450 ωρομίσθιους στα δημοτικά και 3.350 σε γυμνάσια και λύκεια οι οποίοι θα καλύψουν 1.117.000 διδακτικές ώρες στην πρωτοβάθμια και 527.704 ώρες στη δευτεροβάθμια. Ζωή με το κομμάτι, δεν λέει το τραγούδι; Ε, θα έχουμε και σχολείο με το κομμάτι.

Υπεράριθμα τμήματα και συγχωνεύσεις

Και επειδή ούτε αυτοί θα φτάσουν για να καλύψουν τα κενά σε διδακτικό προσωπικό, παρανόμως επιβάλλουν υπεράριθμα τμήματα σε δημοτικά και γυμνάσια-λύκεια, διώχνονται παιδιά από τα σχολεία της γειτονιάς τους επειδή δεν χωράνε, συγχωνεύονται ή καταργούνται τμήματα και σχολεία, καταργούνται στην πράξη όλοι οι θεσμοί στήριξης παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες ή παιδιών μεταναστών. Στα δημοτικά, τα 25άρια τμήματα (βάσει του νόμου) γίνονται 28άρια και με τους δικούς μας ανθρώπους ή έκτακτο προσωπικό σε ομηρεία, γιατί όχι 30άρια; Στα γυμνάσια και στα λύκεια είναι βέβαιο ότι θα λειτουργήσουν 30άρια τμήματα και βάλε, καθώς τόσους μαθητές ανά τάξη προβλέπει ο νόμος. Τα 25άρια τμήματα που επέβαλαν οι καθηγητές, στηρίζονταν σε γραπτή δέσμευση Γιαννάκου, αλλά δεν ήταν θεσμοθετημένα.
Αυτά σε πρώτη φάση. Σε δεύτερη φάση είναι βέβαιο ότι οι τοπικές κοινωνίες σε απομακρυσμένες ή νησιωτικές περιοχές της χώρας θα βρεθούν αντιμέτωπες μ' ένα κύμα συγχωνεύσεων και καταργήσεων σχολείων. Ούτε αυτό είναι άγνωστο στας Ευρώπας. Μάλιστα, όπως ανέδειξε ο Πορτογάλος συνδικαλιστής, αυτή την περίοδο στη χώρα του, δρομολογείται το κλείσιμο χιλιάδων σχολείων που έχουν λιγότερους από 21 μαθητές. Οι θυσίες που επιβάλλονται στα παιδιά είναι τεράστιες, τόνισε ο Μ. Νογκέιρα, καθώς αναγκάζονται να διανύουν καθημερινά μεγάλες αποστάσεις και να μένουν όλη τη μέρα εκτός σπιτιού. Ο στόχος της πορτογαλικής κυβέρνησης είναι ένωση σχολείων με 3.000 μαθητές και εκπαιδευτικούς με ελαστικές σχέσεις εργασίας.

Και προληπτική καταστολή

Και βεβαίως όλα αυτά προϋποθέτουν ένα πειθαρχημένο σχολείο. Στα καθ' ημάς, φέτος, ξεκινά πιλοτικά η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου. Το σχολείο, μεταξύ άλλων, θα κρίνεται και θα ενοχοποιείται για τις επιδόσεις των μαθητών του και για την ικανότητά του είτε να φορτώνεται για τα έξοδά του στους γονείς είτε να βρίσκει χρήμα απ' αλλού για να καλύψει τις ανάγκες του. Αυτή η προοπτική δεν σηκώνει και πολλούς συνδικαλισμούς. Προς το παρόν, ρόλο κυματοθραύστη των αναμενόμενων αντιδράσεων καλούνται να παίξουν οι νέοι διευθυντές εκπαίδευσης. Σύμφωνα με τις εντολές που έλαβαν από την υπουργό Παιδείας, οφείλουν να δράσουν προληπτικώς και εγκαίρως για την αντιμετώπιση του φαινομένου των καταλήψεων και να επιβάλουν διοικητικούς και πειθαρχικούς ελέγχους στη σχολική μονάδα.

Στεφανάκου Π. απο την Αυγη